Ervaringen
Lara – december 2017 t/m augustus 2018
Suriname, Switi Sranan, het land van de prachtige natuur, het heerlijke eten, de warme zon en de lieve mensen, en het land van de diabetes en hypertensie, nierdialyse, verkeersongevallen, slangenbeten en landbouwgif.
Het Mungra Medisch Centrum in Nickerie heeft een Spoedeisende Hulp, een mannen- en vrouwenzaal (ieder zo 25 bedden), een Medium Care unit, kinderafdeling en gynaecologie afdeling. Een leuk ziekenhuis, waar je met een groep arts-assistenten (Surinaams en Nederlands) met name de diensten op de Spoedeisende Hulp, maar ook voor de Interne Geneeskunde op zaal vervuld. Onder supervisie van grotendeels gepensioneerde Nederlandse specialisten en Cubaanse/Venezolaanse internisten en kinderartsen zie je patiënten voor alle specialismen.
Het is een combinatie van huisartsgeneeskunde en zeker ook veel ziekenhuiszorg, met veel vrijheid, mogelijkheden om veel te zien en te doen en met laagdrempelige, vriendelijke specialisten. Een grote diversiteit aan medische problemen met torenhoge glucoses, giftige slangenbeten, psychosomatiek, bedrijfsongevallen en tropische differentiaal diagnosen zoals malaria, dengue, chikungunya en leptospirose. Maar ook ‘gewoon’ genoeg appendicitis, hartinfarcten, kinderen met koorts, gastro-enteritis, abcessen en CVA’s. Er is veel mogelijk in Nickerie, vrij uitgebreide radiologie en lab, vrij goed uitgerust operatiecomplex en de kennis is er absoluut. Maar als je dan trombolyse doet bij een hartinfarct, patiënten maandenlang dezelfde centrale dialyse lijn gebruiken, oncologie eigenlijk weinig kans heeft, je als patiënt maar één CT scan per jaar vergoed krijgt en met name de jonge Hindoestanen overlijden omdat er geen antidotum voor paraquat is, dan besef je wel ineens hoe goed en uitgebreid de medische zorg in Nederland is.
Het leven buiten werk in Nickerie blijft altijd een beetje voelen als vakantie door de rust, warme zon en het langzame leven, heerlijk. Je vult de tijd met inkopen doen en kletsen ‘onder de markt’ bij Carla, tennissen bij Meneer Dan of boksen bij Meneer Romeo, je eigen kostgrondje bouwen, Puck, Baka en Piet knuffelen, heel vaak en lekker eten, wandelen op de markt, dansen bij Lounge en hangen in de hangmat. Het kleine leven met de makkelijke contacten en gezelligheid, gastvrijheid van de Nickerianen en collega verpleegkundigen verveelt nooit.
En er is genoeg tijd om het mooie land te zien. Vele malen genieten op het prachtige Bigi Pan nabij Nickerie bij de liefste Javaanse familie, slapen in een hangmat op het water, de mooiste flamingo’s, rode ibissen en roofvogels spotten, varen, vissen en heerlijk eten.
En wat verder weg naar Boven Suriname, Voltzberg en Brownsberg en af en toe een dagje Paramaribo, zoveel moois om te zien en te doen. Midden in de tropen, zo groen, de vele dieren en oneindig veel zonsondergangen.
Enerzijds het westerse Nickerie, waar de behoeften, problemen en het dagelijks leven best vergelijkbaar zijn met Nederland, anderzijds het prachtige binnenland, waar de zorg en omstandigheden soms op het niveau van ontwikkelingslanden is, waar de belangrijkste behoeften eten, elektriciteit, genoeg docenten op school en basis gezondheidszorg zijn.
Als een van de eersten naar het binnenland. Best spannend Donderskamp, het Inheemse dorp aan de Wayambo rivier waar je komt door vier uur te varen, je niemand kent, eten en drinken mee moet nemen voor vier weken, de maan regelmatig je enige bron van licht is en de spinnen net iets groter zijn dan in Nederland. Maar wat is het daar prachtig, de natuur ongerept, de Inheemse Indiaanse mensen zo ontzettend vriendelijk en gastvrij en wat is het leven daar mooi. De dagen bestaan uit basis medische zorg op de poli, ‘thuisbezoek’, wandelen, zwemmen in de rivier, kletsen met de buurmeisjes, de overvliegende ara’s bekijken vanuit je hangmat, oneindig veel kokos drinken, het rustige leven en vele tori’s (goede gesprekken). Heel bijzonder om een maand dokter te zijn en te wonen bij de Inheemsen net buiten de Amazone.
Een prachtige ervaring, heerlijk land en fijn leven. Met natuurlijk ook de bureaucratie, paspoort stempels, vrijpostige mannen, roosterperikelen, cultuurverschillen ten aanzien van gezondheid, het belang van status, geld en aanzien, tempo en alles ‘wat ook morgen kan’.
Het leven in Nederland is ineens zo gehaast en gepland als je net terug bent, het eten minder lekker, de zon zo koud en het leven steeds binnen. Nooit had ik het willen missen, dokter zijn in Suriname, ik denk er nog vaak aan terug. Het contact en de goede herinneringen blijven en dat ticket terug naar Suriname komt er zeker ook nog wel!
Roos Schweigmann – augustus 2016 t/m januari 2017
‘Dokter in Suriname’. Via via hoorde ik van de mogelijkheid om te werken als arts in Nickerie en kwam ik op deze site terecht. Inmiddels ben ik net terug na een halfjaar gewerkt te hebben als dokter in Suriname, en aan iedereen die twijfelt wil ik via deze weg zeggen.. DOEN!
Dokter in Suriname betekent veel verschillende patiëntproblematiek: van eczeem op de pink tot aan grote trauma’s, daarnaast ook veel liggen aan het zwembad, veel gezelligheid, ‘no spang’, mooie tripjes het binnenland in, djogo’s (=bier) drinken met collega’s, specialisten, verpleging, relaxen in de hangmat.
Je werkt met name op de SEH, soms sta je op de ‘mannen’ dan wel ‘vrouwen’ zaal. Tijdens avond en nachtdiensten ben je naast SEH verantwoordelijk voor de patiënten op zaal en als enige arts aanwezig in het ziekenhuis. Klinkt en is een grote verantwoordelijkheid, maar in de praktijk over het algemeen goed te doen en erg leuk. Daarbij is er altijd een collega ‘back up’, welke je kunt bellen wanneer het echt te druk wordt.
Dit was mijn eerste baan. In onze groep waren wisselend mensen die al werkervaring hadden en nog niet. Sommigen wilden net als ik in de toekomst huisarts worden, maar ook anesthesie, gynaecologie, tropengeneeskunde, of waren er nog niet over uit. Ik denk werken in Nickerie voor elk specialisme een goede basis vormt. Buiten dat je met elk specialisme te maken krijgt op de SEH, zijn er veel mogelijkheden tot verdieping in het gebied van je interesse. Er is bijvoorbeeld mogelijkheid mee te doen op OK, met bevallingen etc. De werktijden zijn gunstig (dagdiensten van 7.30-14.45 middag 14.45-21.45, nacht 21.45-7.30, waarin je vaak wel een paar uurtjes kunt slapen). De specialisten zijn voornamelijk gepensioneerde artsen uit Nederland, met grote hoeveelheden kennis en ervaring die ze graag willen overdragen. De internisten en kinderarts komen uit Cuba en zijn ook erg leuk om mee samen te werken.
Buiten werk om ging ik 2x per week naar tennisles en deed ik yoga bij een Surinaamse man thuis. Elke doordeweekse dag om 17.30 gingen alle meubels in zijn huis aan de kant en mocht iedereen die daar zin in had aanhaken bij zijn dagelijkse yoga sessie. Dit soort taferelen zijn typerend voor de Surinaamse bevolking. Ik heb de mensen ervaren als erg gastvrij, gezellig en leuk in de omgang. Er was altijd tijd voor een drankje, hapje, dansje, goed gesprek.
Dit terwijl je tijdens werk ook de andere kant meemaakt. Je moet niet zelden een politieverklaring invullen voor een vrouw die slachtoffer is van huiselijk geweld. Er komen tieners die ‘paraquat’ hebben ingenomen, een landbouwgif waar geen antidotum voor is, kleine hoeveelheden kunnen al dodelijk zijn. Vaak impulsieve daden, wanneer hun relatie is uit gegaan bijvoorbeeld.
Ik heb voordat ik voor Nickerie solliciteerde getwijfeld over Paramaribo. Het is er drukker/levendiger, ik ben er veel geweest in weekenden en met uitstapjes. Toch ben ik zelf heel erg blij dat ik in Nickerie heb gewoond en gewerkt. Het is er klein en gezellig, mensen kennen elkaar, je bent niet de 1000e stagiare/arts, maar 1 van de 7-8 basisartsen, en vormt een hecht team met collega’s, verpleegkundigen, specialisten. Toeristen komen er bijna niet, behalve als tussenstop voor Bigi Pan. Je kunt er niet elke donderdag naar de Tequila bar zoals in Paramaribo, maar wel dagelijks gezellig borrelen, zwemmen, sporten, naar de markt, en in het weekend dansen in de Lounge met uitzicht over de zeedijk.
Je hebt naast werk genoeg tijd voor uitstapjes in vakantie dagen/weekenden. Bigi pan is dichtbij en erg leuk! Hutjes midden op het meer in een mooi natuurreservaat met o.a. flamingo’s en ’s ochtends vanuit je hangmat zonsopgang over het water. Ook Voltzberg, Brownsberg en boven Suriname rivier zijn echte aanraders. Het binnenland van Suriname is echt prachtig. Zo mooi groen, aapjes, slangen, mooie vogels. Voor iedereen die dit avontuur nog tegemoet gaat, ik ben super jaloers!
Rianne Kofman – januari t/m juli 2015
In januari 2015 zette ik, na een mooie reis van 3 maanden door Zuid-Amerika, voor het eerst voet op Surinaamse grond. En dat zou niet de laatste keer zijn…
Ik begon met werken in het mooie streekziekenhuis van de hoofdstad van district Nickerie; Nieuw Nickerie. Diensten op de eerste hulp (dag, middag en nachtdiensten) en af en toe een weekje op de interne vrouwen of mannenzaal. Na een jaar werken op een Nederlandse neurologie afdeling was dat wel even wennen, maar als je met de flow meegaat is het ook zo normaal. Normaal dat je iemand met een verdenking CVA naar Paramaribo moet sturen om een CT te laten maken, normaal dat soms het reagens voor de tropinine’s op zijn, dat niet alle medicatie aanwezig is… En ga zo maar door. Overigens is er nu wel een CT scan in Nickerie aanwezig! Dus dat scheelt weer… Het leven in Suriname werkt het zelfde; waar je in Nederland gewend bent om weken zo niet maanden vooruit te plannen, bekijk je het in Suriname per dag. Of per uur, nog beter. Als het vandaag niet lukt dan morgen of volgende week. En hiervoor geldt hetzelfde: go with the flow.
Wij zijn de laatste bewoonsters geweest van het huis aan de rivier: De Fred. Samen met Marleen, Sandra, Lotte, Doris en natuurlijk Puck genoten we geregeld van een welverdiend Parbobiertje of chillertje op ons terras met uitzicht over de rivier en de jungle. Handig, want dan kan je ook zo het bootje van één van de broeders instappen om wat meerval te vangen of Bigi Pan te bewonderen. De groep voor ons was begonnen met boksen bij de boksschool Ever Ready, geleid door meneer Romano. Een 84-jarige ex-bokser die met veel passie ons les gaf (of nou ja, superviseerde). Waar maak je in Nederland nou mee dat je aan het eind van je werkdag samen met je collega’s en supervisor staat te zweten in de boksschool?! Geregeld zijn we ook gaan zwemmen uiteraard, met die hoge temperaturen is wat verkoeling wel gewenst… Op het laatst (toen het eten steeds lekkerder werd…) hebben we er hardlopen naar het zwembad aan toegevoegd. Zigzaggend om de straathonden heen!
Wij waren de eerste groep die naar het ziekenhuis in Wageningen mocht gaan. Een klein ziekenhuisje in een klein dorp. Een week lang, 24/7 dienst, met gemiddeld rond de 5 patiënten per dag. Maar ook wel eens dagen met 25 patiënten, en ook wel eens geen… Gelukkig zit je in een chill appartementje op het ziekenhuisterrein met wifi, en ligt Wageningen ook aan de rivier waar je kan ‘wandelen’ of vissen. Er zijn minder voorzieningen en mogelijkheden dan in Nickerie; alleen lab (maar niet alles is mogelijk) en röntgen (de foto’s worden pas de volgende dag in Nickerie ontwikkelt). Je zit er het grootste gedeelte van de dag als enige arts, met supervisie via de telefoon in Nickerie/Paramaribo. Maar gelukkig zijn het met name huisartsenklachten die je behandelt, enkele uitzonderingen daar gelaten.
Al met al heb ik een hele leerzame tijd gehad in Suriname, ik kan nu zeker zieke van niet zieke patiënten onderscheiden! Je leert werken met de middelen die er zijn en je kan zoveel leren van de mensen daar. Een klinische blik ontwikkel je hier beter dan in Nederland, waar men sneller teruggrijpt op aanvullende onderzoeken, die hier gewoon niet altijd aanwezig zijn. Tel daarbij op de relaxte levensstijl van de Surinamers; ik heb een fantastische tijd daar gehad. En binnenkort ga ik voor de 3de keer terug om het land en zijn mensen een brasa te geven!